UDHA E SHKRONJAVE Cambridge International School

Vitet 2016-2018 ishin vitet kur programi Cambridge Global Perspectives u pilotua në një numër të vogël shkollash në botë. "Udha e shkronjave” është një nga pesë shkollat pilot të Kembrixhit në Europë për këtë program (kujtojmë që ka rreth 750 shkolla të Kembrixhit në Europë).  “Udha e shkronjave” ka qenë edhe krijuese duke ndërtuar një punë origjinale në edukimin e kompetencës globale duke e futur këtë të fundit si një garë më vete në Olimpiadën Kombëtare, duke qenë kështu i vetmi institucion arsimor në botë që ka një veprimtari të tillë kombëtare.  Në Olimpiadën Kombëtare 2017 tema e kompetencës globale ishin “Të drejtat e fëmijëve”. Në Olimpiadën Kombëtare 2018, tema është “Bujaria”. 

Nga Paul Bullen Smith - drejtues për programin Cambridge Global Perspectives

 Ju faleminderit për mundësinë për të shkruar disa fjalë për revistën “Me botën në mendje” (Udha e shkronjave), e lidhur me Olimpiadën Kombëtare dhe që i kushtohet Kompetencës Globale, programit tonë Cambridge Global Perspectives dhe Objektivave Globalë të Kombeve të Bashkuara.  Rëndësia e vetëdijes globale dhe e ndërlidhjes globale është duke u rritur ditë pas dite, por kuptimi prapa “të qenurit global” jo. Nisma si e juaja janë një pjesë e rëndësishme për rritjen e të kuptuarit global dhe një mundësi për nxënësit e rinj për të parë rëndësinë dhe vendin e tyre në botë.  Programe si tonat, inisiativa si tuajat dhe fokusi në objektiva të matshme dhe prioritete të organizmave botërorë si OKB, të gjitha shpien para në një mënyrë sistematike rëndësinë e reflektimit të mendimit kritik dhe bashkëpunimit në botën e sotme, gurë themeli të edukimit global. 

Faleminderit për mundësinë që më dhatë dhe fat të mbarë me Olimpiadën Kombëtare. 

Programi është Cambridge Global Perspectives dhe edukon kërkimin, analizën, vlerësimin, reflektimin, komunikimin dhe bashkëpunim. Ky program do të bëhet publik për shkollat e Kembrixhit në botë, mbas datës 20 qershor 2018. Programi synon nga një anë vetëdijen globale nga ana tjetër është program i aftësive të larta. 

"Udha e shkronjave" jo vetëm e ka dhënë në shkollën e saj këtë lëndë, por është përpjekur që edhe nxënësit e olimpiadës kombëtare të përfitojnë sa më shumë nga këto ide dhe nga ky orientim. 

Për më shumë informacion lidhur me vlerat e programit Global Perspectives në klasat parashkollore dhe klasat 1-5 mund ndiqni linkun Cambridge Primary Global Perspectives.

Për më shumë informacion lidhur me vlerat e programit Global Perspectives në klasat 6,7,8 mund ndiqni linkun Cambridge Global Perspectives.

Për dy vitet e pilotimit këtë lëndë e ka dhënë drejtori i shkollës Artur Shkurti, i cili është trainuar nga Cambridge Assessment International Education, së bashku me Mirela Shkurtin, veçanërisht në Konferencën e Shkollave Pilot të Kembrixhit, mbajtur në prill 2016 në Christ College, Cambridge, Uk.

Fillojmë me parashkollorin në nivelin 1 dhe më pas me klasat 1-5. Programet ndërkombëtare të Kembrixhit (Cambridge Primary) zenë rreth 55% të programit dhe përfshijnë anglishten, matematikën, shkencën, informatikën dhe Global Perspectives. Programet e Ministrisë së Arsimit apo të vetë shkollës kanë të bëjnë kryesisht me gjuhën shqipe, por edhe me shqipen e shkencave, krahas lëndëve të artit dhe të sportit.

Cikli i dytë tek ne është klasa 6,7,8 në këndvështrimin e programeve të Kembrixhit Cambridge Lower Secondary ose 6-9 në këndvështrimin e sistemit tonë arsimor. Në klasën e gjashtë, krahas lëndëve të Kembrixhit si anglisht, matematikë, biologji, kimi, fizikë, teknologji informacioni dhe komunikimi, Global Perspectives, fillon edhe mësimi i gjermanishtes, objektivi i së cilës është që në klasën e dhjetë të përfundojë me provimin Cambridge IGCSE (niveli B2) që do të jetë edhe një nga kërkesat për të marrë dëftesën Cambridge ICE. 

Në këtë cikël ne kemi edhe zhvillimet më të vrullshme. Sivjet, numri i regjistrimeve në provimet Cambridge IGCSE është pesëfishuar në krahasim me mesataren e viteve të mëparshme. Kjo në sajë të komunikimit tonë të vazhdueshëm me nxënësit e shkëlqyer të Olimpiadës Kombëtare. Janë pikërisht ky grup nxënësish që janë të aftë t'i realizojnë këto programe. 

Lëndët Cambrige A Level që ne kemi zhvilluar deri tani janë: Matematikë, Ligj dhe Kontabilitet. Sivjet do të futemi në shkencat Fizikë, Kimi, Biologji dhe Anglisht. 

"Udha e shkronjave" synon që nxënësit të kenë njohuri tepër të gjera për gjuhën dhe kulturën kombëtare shqiptare. Kjo arrihet përmes zbatimit rigoroz të programeve të Ministrisë së Arsimit, por edhe përmes programeve të vetë shkollës "Udha e shkronjave". 

Kombinimi unik që ne kemi realizon të gjithë objektivat që i kemi vënë vetes. Për të arritur në këtë pikë kemi 21 vjet përvojë. 

Studimi i aftësive të nxënësve të një shkolle në problemzgjidhje është një studim i vështirë dhe që kërkon një bazë shumë të mirë të dhënash. “Udha e shkronjave”, për të siguruar këto të dhëna, përfiton nga fakti që është organizatore e Olimpiadës Kombëtare dhe me qindra nxënës të tjerë të shkëlqyer të shkollave dhe qyteteve të tjera janë pjesë e konkurrimeve tona.

Nxënësit e shkollës "Udha e shkronjave" kanë pjesëmarrjen më të lartë në olimpiadat kombëtare. Kjo ndikohet prej faktit që "Udha e shkronjave" është organizatore e vetme e Olimpiadës Kombëtare për moshat 5-15 vjeç. Statisitkat e olimpiadës tregojnë qartë që niveli i problemzgjidhjes si grup shkollor është më i larti ndër shkollat.

Prej 3 vjetësh shkollla "Udha e shkronjave" bashkëpunon me shoqatën e matematikës që të jetë një nga qendrat që e zhvillon konkursin "Kangaroo" në mjediset e saj. Jemi e vetmja shkollë ndër të gjitha shkollat që funksiojmë edhe si qendër mikse. Jemi të vetmit, ku nxënësit që marrin pjesë vijnë edhe nga qytete të tjera. Sivjet më shumë se 110 nxënës nga 66 shkolla të ndryshme dhe 22 qytete morën pjesë në organizimin tonë. Rreth 60% e nxënësve të shkollës "Udha e shkronjave" morën pjesë dhe qartësisht statistikat tregojnë se niveli ynë i problemzgjidhjes është tepër i lartë. 

Ky ishte rezultati që ne e nxorëm nga krahasimi i nivelit të problemzgjidhjes së nxënësve të shkëlqyer të ardhur me rastin e "Kangaroo 2018" nga shkolla të tjera dhe 60% të nxënësve tanë. 

Ne nuk punojmë vetëm me bazat siç punohet zakonisht në shkollë. Ne kemi programin e shkëlqimit në disa lëndë. Programi i shkëlqimit është për të gjithë nxënësit dhe jo veç për disa. Kemi botimet tona, tekste dhe kurse online, dhe jemi të vetmit që u sigurojmë nxënësve tanë në mënyrë të organizuar konkurrencën e jashtme. Tradita e punës vit mbas viti në matematikë dhe në problemzgjidhje i ka forcuar shumë nxënësit tanë dhe rezultatet e larta janë realitet. 

Përkushtimi ynë ndaj problemzgjidhjes dhe organizimit të olimpiadave të matematikës, na ka siguruar bazën më të madhe të problemave. "Udha e shkronjave" ka botuar librin më të madh të problemave për filloren dhe po ashtu libra me nga 250 problema për secilën klasë të ciklit të lartë. KURSI ONLINE I MATEMATIKËS që përfshin edhe bazat edhe problemzgjidhjen është tani pika më e fortë e përgatitjes në rang kombëtar. 

Nxënësi që merr A* në Cambridge IGCSE English as a Second Language, ka nivel B2 në shkrim, lexim, dëgjim dhe C1 në të folur. Krahasuar me IELTS kjo do të thotë se niveli mund të jetë nga 6-6.5. Ky nivel ka disa vite që arrihet nga pjesa më e madhe e nxënësve që hyjnë në provim, që nuk është fakultativ, por i detyrueshëm për klasën e nëntë. Kjo është garanci që në gjimnaz të arrihet që në IELTS të shkohet në nivelin 7-8. Tashmë i kemi nxënësit e parë në këtë nivel, arritjeje.

Është në traditën e shkollës "Udha e shkronjave" të ketë mësues të shkëlqyer të lëndës së anglishtes. Standardet tona janë gjithmonë shumë të larta në pranim. 

Niveli ynë i anglishtes garantohet nga sasia e madhe e orëve që ne i kushtojmë anglishtes. Që në parashkollor anglishtja mësohet çdo ditë nga një orë, pra 175 orë në vit. Në fillore kemi 245 orë mësimore në vit. Në ciklin e lartë kemi 175 orë mësimore kushtuar anglishtes, por kemi edhe lëndët e shkencave në anglisht. (Në foto mësuesja e anglishtes Evi, duke përzgjedhur librat në gjuhën angleze që nxënësit do të lexojnë gjatë verës në panairin e librit të huaj të hapur gjatë ditëve të Olimpiadës XVIII Kombëtare "Udha e shkronjave").

Në 7 qershor 2017, nxënësit tanë bënë një vizitë në ambasadën e SHBA-së. Ambasadori Donald Lu përgëzoi nxënësit për nivelin e tyre të anglishtes. Të gjithë prindërit tanë e kanë konfirmuar që ata ndihen shumë mirë me nivelin e anglishtes së fëmijëve të tyre. 

Në 7 qershor 2017, nxënësit tanë bënë një vizitë në ambasadën e SHBA-së. Ambasadori Donald Lu përgëzoi nxënësit për nivelin e tyre të anglishtes. Të gjithë prindërit tanë e kanë konfirmuar që ata ndihen shumë mirë me nivelin e anglishtes së fëmijëve të tyre. 

Të gjithë nxënësit e fillores krahas mësimit përditë të lëndës English as a Second Language, mësojnë 2 orë në javë edhe anglishten si gjuhë e parë. Kjo na ka bërë të kemi rezultatet e para të shkëlqyera në provimet Cambridge Primary Checkpoint që organizohen nga Cambridge Assessment International Education. 

Prej vitesh ne realizojmë kualifikimin Cambridge IGCSE në klasën e nëntë në matematikë. Çfarë do të thotë kjo? Kemi 100% nivelin që ministria e kërkon në vitin e dytë gjimnaz. Mirëpo ne e kemi edhe më lart, sepse u nënshtrohemi provimit të Kembrixhit në maj dhe e kryejmë testin në anglisht. Shkollat e tjera nuk bëjnë provime ndërkombëtare për të realizuar standardin e Ministrisë. Po kështu edhe për klasat 11-12 që realizojnë matematikë në nivelin A Level.

Diferencat tona në shkencat natyrore fillojnë që në parashkollor. Atë shkencë që ne e bëjmë në parashkollor, shkollat e tjera shtetërore dhe private e kryejnë në klasën e parë. Atë që ne e kryejmë në klasën e pestë (vitin e fundit të Cambridge Primary) shkollat shtetërore e përfundojnë (pjesërisht) në klasën e gjashtë ( ato bëjnë biologji, fizikë, por jo kimi. Ne bëjmë edhe kapitullin e kimisë).  Kiminë IGCSE ne e fillojmë në klasën e nëntë dhe e përfundojmë në të dhjetën, ndërsa në shkollat e tjera, e njëjta përmbajtje fillon në të dhjetën dhe përfundon në të njëmbëdhjetën, gjë që i vonon shumë dhe kjo ne na jep shumë shkëputje. 

Mbështetja online me kurse online shton sasinë e kohës mësimore që ne i ofrojmë nxënësit dhe vendos teknologjinë e informacionit në dobi të tyre. Kurset online realizojnë përgatitjen jo vetëm të nxënësve të shkollës "Udha e shkronjave" por edhe të nxënësve të Olimpiadës Kombëtare, që ne i drejtojmë drejt programeve ndërkombëtare IGCS dhe A LEVEL.

Librat tanë të matematikës dhe të shkencës janë kryesisht nga Cambridge University Press ose nga Oxford University Press. Karakteristikë e tyre është që ato janë shkruar për programet e Kembrixhit dhe janë miratuar (endorsed) nga Cambridge Assessment International Education. Në foto Ron Pickering, autor i Biologjisë së Oksfordit për programin Cambridge IGCSE, një nga librat me të cilat ne kemi mësuar klasën e nëntë dhe të dhjetë, në Konferencën e Shkollave të Kembrixhit.

Departamentin e shkencave natyrore, përzgjedhjen e mësuesve përkatës, e drejton Mirela Shkurti që ka mbaruar studimet shkëlqyeshëm për Biologji dhe Kimi në Fakultetin e Shkencave të Natyrës. Që në vitin e parë të provimeve IGCSE ajo arriti të nxirrte dy nota A*, dy nota A dhe një B në pesë nxënësit që pati në lëndën Cambridge Chemistry IGCSE (0620). Për të mbuluar pjesën e eksperimenteve ajo u trainua në mjediset e shkollës "Udha e shkronjave" nga Xovasar Çakmakxhian, një nga mësuesit më të mirë të kimisë në Tiranë.

Elira Curri është mësuesja jonë e matematikës për ciklin e lartë. Ajo ka qenë një nga studentet më të mira të Universitetit të Shkodrës dhe prej disa vitesh jep mësim në shkollën "Udha e shkronjave" Cambridge International School. Ajo ka mbaruar masterin për didaktikë matematike në Norvegji. Jep mësim në ciklin e lartë dhe kurset IGCSE dhe A Levels dhe njëkohësisht merret me kursin e problemzgjidhjes.

Që dikush të quhet profesionist në një fushë të caktuar llogaritet se duhet të ketë rreth 10 000 orë trainim. E pjesëtuar kjo në 20 vjet, i bie që të kemi 500 orë mësimore në vit, dhe pjesëtuar për 33 javë mësimore në vit, i bie të ketë 15 orë në javë, ose 3 orë mësimore në ditë për atë fushë. Mund të mendohet se sa shumë rëndësi kanë sasia e orëve mësimore. Pikërisht në këtë drejtim "Udha e shkronjave" është NR.1 NË SHQIPËRI.

Prindi pyet "kur hyn e kur del fëmija nga shkolla" duke nënkuptuar kur lirohet ai nga fëmija dhe kur zihet, por rrallë interesohet se si shfrytëzohet koha nga shkolla ose sa orë ka fëmija që janë kyç i suksesit të fëmijës. Jemi të vetmit që po i sqarojmë prindërit lidhur me këtë kriter të rëndësishëm të cilësisë.

Koha që merr një nxënës është shumë e kohës kolektive mësimore (ora me shpjegim), koha online (në shtëpi), koha individuale që e përfiton nxënësi klasa e të cilit ka një numër të vogël nxënësish krahasuar me shkollat e tjera. 

Raporti pushim : kohë mësimore tek ne është 22%. Në shkollat shtetërore llogaritet 16% dhe në disa shkolla private llogaritet edhe 35-40% pushim. Koha kolektive tek ne: Kryejmë 7 orë mësimore nga 45 minuta, çdo ditë. 

Koha mësimore duhet llogaritur nga prindi edhe duke matur llojin e lëndëve mësimore që bëhen. Nëse ka 5 orë art, apo 5 orë sport, mund të jetë një shenjë e qartë e fshehjes së pushimit, më shumë sesa një dedikim ndaj artit të vërtetë. 

Koha online: Kryejmë rreth 10 orë mësimore online (forume online lëndësh, problemzgjidhje, bazat në faqen e Oksfordit, forumet e olimpiadës)

Jemi të vetmit që kemi organizuar dy ditë të plota mësimi online, në kohën që Ministria e Arsimit mbylli shkollat për shkak të katastrofave natyrore. Nxënësit realizuan të njëjtin orar mësimor, por tashmë online. Në orën 8:00 filloi mësimi online, secili (mësues dhe nxënës) nga shtëpia. Në orën 8:45 nxënësit ndërruan forumet online; çdo lëndë e çdo klase ka forumin online të hapur enkas për atë klasë dhe lëndë e mbyllur për të tjerët. Kështu ne realizuam 7 orë mësimore. Çdo ditë nxënësit kanë forumet online ku mësuesit mund të japin udhëzime, detyra, shpjegime apo të komunikojnë me nxënësit. 

Koha individuale: Llogaritet duke pjesëtuar sasinë e kohës mësimore vjetore për numrin e nxënësve në klasë. “Udha e shkronjave” krahasuar me shkolla të tjera private ka herë 2, herë 3, herë 4 herë më shumë kohë individuale. Vjet kishim mesatarisht 6 nxënës për klasë.  ÇFARË PËRFITON NXËNËSI? Një kohë dhe vëmendje më të madhe nga mësuesi, pikërisht atëherë kur ndodh shpjegimi. Kur ne përmendim këtë fakt si tepër pozitiv, menjëherë vjen replika prej disa prindërve "dua ta kem fëmijën në shoqëri të madhe". Shoqëria e madhe ka vlerë jashtë mësimit dhe shoqëria e madhe është në përpjesëtim të drejtë me kohën. Shoqëria e madhe mbahet me shumë kohë, kohë s'ka atëherë shoqëria e madhe me pak kohë në dispozicion nuk është më "vërtet shoqëri e madhe" por "panair shoqëror". Siç kanë kohë më shumë për mësim, nxënësit tanë kanë edhe më shumë kohë për një person dhe kjo është një njohje shumë më e madhe e personit, gjë që në shkollat e dyndura ndodh me nxitim e sipër.